Hartfalen betekent dat het hart niet genoeg bloed rond kan pompen om aan de behoefte van het lichaam te voldoen. Het pompvermogen van het hart is minder dan nodig is. Hierdoor is er onvoldoende bloedtoevoer naar andere organen, zoals de hersenen, lever en nieren. De signalen en symptomen van hartfalen hangen af van welke kant van het hart betrokken is, en zijn bijvoorbeeld kortademigheid, vermoeidheid en het vasthouden van vocht (oedeem). Hartfalen is een ernstige aandoening die in de vroege stadia onopgemerkt kan blijven. In latere stadia kan het een grote invloed hebben op de kwaliteit van leven en het gevoel van welzijn. Hartfalen is vooral een probleem van de oudere patiënt met in veel gevallen een verminderde nierfunctie. In de praktijk van de apotheek zijn dit vaak patiënten met een uitgebreide medicatie.

Voor de therapie komen verschillende groepen medicamenten aan bod, te weten: diuretica, ACE-remmers, bètablokkers, aldosteronantagonisten, angiotensine-II-receptorantagonisten, digoxine en vaatverwijders. Dit betekent dat je als apothekersassistente behalve goede voorlichting bij de start van een therapie, ook continue aandacht moet hebben voor eventuele interacties met andere geneesmiddelen.

In deze cursus gaan we in op alle relevante aspecten van hartfalen. We zullen eerst kort stilstaan bij de anatomie van het hart, de bloedsomloop en de hartspier. Dit gebeurt in de vorm van een presentatie waarbij dia's worden vertoond met toelichting van de auteur. Vervolgens gaan we in op de kenmerken van hartfalen, het voorkomen, de mogelijke oorzaken en risicofactoren, maar ook op het leven met hartfalen. Er wordt antwoord gegeven op de vraag hoe hartfalen wordt vastgesteld. En uiteraard schenken we uitgebreid aandacht aan de medicatie bij hartfalen: de werking en de bijwerkingen van de diverse gebruikte geneesmiddelen. Goede therapietrouw is bij hartfalen voor zowel de effecten op de korte als voor de effecten op de lange termijn van groot belang. Vanzelfsprekend zullen we bij deze onderwerpen ook jouw rol als apothekersassistent(e) belichten.

Na afloop van deze cursus ben je bekend met de mogelijke oorzaken en klachten bij mensen met hartfalen. Tevens ben je bekend met de werking en de bijwerkingen van de diverse middelen bij hartfalen. Hierdoor kun je gerichte adviezen en voorlichting geven aan patiënten met hartfalen.